Ფოლადის ნამცხვრის გადაღუნვის რადიუსის განსაზღვრის მნიშვნელოვანი ფაქტორები: სრული ტექნიკური გზამკვლევი
Გადატრიალების რადიუსი ლითონის დამუშავების პროცესში მნიშვნელოვან პარამეტრს წარმოადგენს, რადგან იგი გავლენას ახდენს ნაწილის სიმტკიცეზე, გარეგნულობაზე და დამუშავების შესაძლებლობაზე. შესაბამისი გადატრიალების რადიუსის არჩევა უზრუნველყოფს სტრუქტურულ მთლიანობას და ასარებს ნაკლის, როგორიცაა cracks ან დეფორმაციების წარმოქმნას. ამ დოკუმენტში განხილულია გადატრიალების რადიუსზე გავლენას მოახდენე მთავარი ფაქტორები ლითონის ფურცლის და გადატრიალების ოპტიმალური ოპერაციებისთვის საუკეთესო პრაქტიკების შესახებ ინფორმაცია.
Გადაღების რადიუსის განმარტება
Გადატრიალების რადიუსი ნიშნავს გადატრიალებული ლითონის ფურცლის შიდა რადიუსს. იგი იზომება გადატრიალების შიდა მრუდიდან მასალის სისქის ცენტრალურ ხაზამდე.
Მკვეთრი გადატრიალება (პატარა რადიუსი): ნულოვან რადიუსთან ახლოს, რომელიც საჭიროებს სპეციალური ინსტრუმენტების გამოყენებას.
Სტანდარტული გადატრიალება (საშუალო რადიუსი): გვხვდება ყველაზე ხშირად გამოყენებულ შემთხვევებში.
Მრავალი რადიუსის მოხრა: გამოიყენება ესთეტიკური ან სტრუქტურული მიზნებისთვის.
Მოხრის რადიუსზე გავლენა მოხდენილი ძირითადი ფაქტორები
1. მასალის თვისებები
a) მასალის ტიპი
Განსხვავებული ლითონები განსხვავდებიან თანადობით და გასტანილობით:
Ალუმინი: უფრო თანადადია, საშუალებას აძლევს უფრო მჭიდრო მოხრების გაკეთებას.
Ნახშირბადის ფოლადი: უფრო მაგარია, საჭიროა უფრო დიდი მოხრის რადიუსი მისი გატეხვის შესაჩერებლად.
Მსუბუქი ფოლადი: საშუალო მოხრის შესაძლებლობა, ფართოდ გამოიყენება სტანდარტულ გამოყენებებში.
Სპილენძი და ლაიმი: მაღალად თანადადია, შესაფერისია მჭიდრო რადიუსებისთვის.
b) მასალის სისქე (T)
Ზოგადი წესი: მინიმალური მოხრის რადიუსი ≈ 1×T (მშრალი მასალებისთვის) 2×T (მაგარი მასალებისთვის)
Მაგალითი:
2მმ ალუმინი → მინიმალური რადიუსი = 2მმ (1×T).
2მმ ნახშირბადოვანი ფოლადი → მინიმალური რადიუსი = 4მმ (2×T).
გ) მიმართულება (ანიზოტროპია)
Ზეთის მიმართულებით მოხრის შესრულება ზრდის გატეხვის რისკს.
Ზეთის მიმართ პერპენდიკულარულად მოხრის შესრულება საშუალებას იძლევა უფრო მცირე რადიუსის გაკეთებისა.
2. საპრესო და სამანქანო შესაძლებლობები
ა) ჩამჭედისა და დიეს არჩევა
V-სახის მატრიცის პატარა ღიოები საშუალებას იძლევა უფრო მკვეთრი მოხრების გაკეთებისა, თუმცა მოითხოვს მეტი ტონაჟის გამოყენებას.
Დიდი ზომის მატრიცები ქმნის დიდ რადიუსებს, მაგრამ ამცირებს მასალაზე დატვირთვას.
ბ) პრეს-ნაგულის ტონაჟი
Მაღალი ტონაჟის მანქანები უფრო ღრმა მასალის მქონე მასალებში უფრო მჭიდრო გადაკეტვას უზრუნველყოფს.
Არასაკმარისი ტონაჟი სრულად არ გადაკეტილ გადაკეტვას ან სპრინგბექს იწვევს.
გ) ხელსაწყოს მასალა და ცვეთა
Დახრილი ან გატეხილი მატრიცები ზედაპირული ნაკლოვანებების რისკს ამაღლებს.
Გამაგრებული ფოლადის ხელსაწყოები სიზუსტეს ინარჩუნებს გრძელვადიანი გამოყენებისას.
3. გადაკეტვის მეთოდი
Ჰაერის გადაკეტვა: იყენებს უფრო პატარა ნაკურნულის რადიუსს, რაც მასალის დრეკადობის საფუძველზე ბუნებრივ გადაკეტვის რადიუსს ქმნის.
Დანის ზედა ნაწილის გადაკეტვა/მონეტის გადაკეტვა: აიძულებს მასალას შევიდეს მატრიცაში, რაც ზუსტ რადიუსს ქმნის, მაგრამ მეტი ტონაჟის საჭიროებას იწვევს.
Როლის გადაკეტვა: გამოიყენება დიდი რადიუსის მქონე მრუდებისთვის (მაგ., ცილინდრებისთვის).
4. გადაკეტვის კუთხე და სპრინგბექის ეფექტი
Უფრო მკვეთრი მრუდები (მწვავე კუთხეები) მოითხოვს პატარა რადიუსებს, მაგრამ შეიძლება ზრდას გამოიწვიოს სპრინგბექი.
Სპრინგბექის კომპენსაცია უნდა გაითვალისწინოს CNC პროგრამირებისას.
5. ზედაპირის დასრულება და საფარის განხილვა
Შეღებილი ან დაფარული ფურცლები შეიძლება მოივლოს, თუ ძალიან მკვეთრად დაიკრულება.
Წინასწარ დაკრული დამუშაობა (მაგ., გაშრობა) შეიძლება გააუმჯობესოს ფორმირებადობა.
Მინიმალური დაკრულის რადიუსის გამოთვლა
1. ემპირიული ფორმულა
Მინიმალური დაკრულის რადიუსი (R_min) შეიძლება შეფასდეს როგორც: Rmin=K×T
Სადაც:
K = მასალის ფაქტორი (0.5 ნაზი ალუმინისთვის, 2 ნახშირბადის ფოლადისთვის).
T = მასალის სისქე.
2. ინდუსტრიის სტანდარტები (მაგალითად სახელმძღვანელოები)
| Მასალა | Რეკომენდებული მინიმალური სიმრუდის რადიუსი |
| Მკვრივი ალუმინი | 0.5× T |
| Მსუბუქი ფოლადი | 1× T |
| Ნержავის ფოლადი | 2× T |
| Სპილენძი | 0.8× T |
Ხშირი ნაკლი სიმრუდის რადიუსის არასწორი გამოყენებიდან
Გატეხილობა (გარე მრუდი): ზედმეტად გასქელი გამოხვეულობიდან გამომდინარე.
Შეკრულობა (შიდა მრუდი): პათილი ფურცლის დიდი რადიუსის გამო.
Მასალის გადახრის შემდეგ მცირედ აღდგენა ზუსტი გამოყენების ზემოქმედება.
Ზედაპირის მოხატულობა: არასწორი დიეს არჩევანის ან სანთლის გამო.
Საუკეთესო პრაქტიკა საუკეთესო გადახრის რადიუსის არჩევანისთვის
Მიმართეთ მასალის მონაცემთა ფურცლებს გასაგრძელებლად და K-ფაქტორის მნიშვნელობებისთვის.
Გამოიყენეთ შესაბამისი ინსტრუმენტები (სწორი V-დიეს სიგანე, ნახვრის რადიუსი).
Ჩაატარეთ გადახრის ტესტირება სრული წარმოების წინ.
Დაამაგრეთ სანთლის გამოყენება ხახუნისა და გატეხვის შესამსუბუქებლად.
Გაითვალისწინეთ გადახრის შემდგომი დამუშავება (დაძაბულობის განთავისუფლება, ბურღულის მოცილება).
Დასკვნა
Ფოლგის გადახრის რადიუსი განისაზღვრება მასალის თვისებებით, სისქით, ინსტრუმენტებით და გადახრის მეთოდით. სწორი არჩევანი უზრუნველყოფს სტრუქტურულ მთლიანობას, მინიმუმამდე შეამცირებს ნაკლს და ამაღლებს წარმოებადობას. ინდუსტრიის სტანდარტების მიმართ მიყვებით და გადახრის ტესტების ჩატარებით, წარმოებები შეძლებენ გააუმჯობესონ გადახრის პროცესები მაღალი ხარისხის შედეგების მისაღებად.
